5 maja 2010 roku o godzinie 7:00 wyruszyliśmy na wycieczkę na Pomorze. Opiekunem grupy była Teresa Fortuna i Pani Helena Cieślak, pomocą służyli także przewodnicy PTTK - Krzysztof Cieczkiewicz i Kazimierz Andrzejewski.

Pierwszym przystankiem było KORONOWO - miasteczko liczące 11 tys. mieszkańców, leżące na północnym skraju historycznych Kujaw w dolinie Brdy. Nasze zwiedzanie rozpoczęliśmy od:

• Ratusza miejskiego - który został zaprojektowany w stylu późnoklasycystycznym, wzniesiony w pierwszej połowie XIX w., przebudowany i rozbudowany w 1913 r.
• Zespołu Pocysterskiego - pochodzącego z końca XIII w. lub z pierwszej połowy XIV w. Wielokrotnie odbudowywanego po zniszczeniach w wojnach z Krzyżakami i Szwedami. W 1819 r. po kasacji zakonu , obiekt ten został przekształcony w istniejące do dziś więzienie. W skład zespołu wchodzi kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Jest to okazała gotycka bazylika przebudowana częściowo w stylu barokowym z licznymi bocznymi kaplicami.
• Synagogi żydowskiej - zbudowanej w 1856 r. przez gminy żydowskie, zamieszkujące Koronowo. Obecnie znajduje się w niej siedziba Towarzystwa Gimnastycznego „SOKÓŁ”.

Następny przystanek to ODRY, zwiedzamy tutaj Kamienne Kręgi, które leżą w województwie pomorskim około 14 km na północ od Czerska. Od 15 września 1958 roku jest to rezerwat prawnie chroniony. „Kamienne Kręgi” to drugi co do wielkości w Europie i największy w Polsce taki rezerwat. Tworzy go skupisko kamiennych kręgów, cmentarzysko Gotów i Gepidów z I i II wieku naszej ery. Są tam dwa częściowo zachowane kręgi i dziesięć w całości. W każdym z nich jest 16 do 29 kamieni, które wystają z piaszczystej ziemi, na maksymalnie 70 cm. Na terenie rezerwatu są także kurhany, czyli mogiły w kształcie kopca. W sumie odkryto tam przeszło 600 grobów. Na kamieniach rozpoznano 86 gatunków porostów, które przeważnie występują na terenach wysokogórskich. Rezerwat zajmuje powierzchnię około 17 ha i graniczy z rzeką Wdą. Kamienne Kręgi pierwszy raz zwróciły na siebie uwagę w XIX wieku.

Opuszczamy Odry by zwiedzać WDZYDZE KISZEWSKIE - a w nich Kaszubski Park Etnograficzny, jest to najstarsze polskie muzeum na wolnym powietrzu. Skansen istnieje od 1906 r., założyli go Teodora i Izydor Gulgowscy. Powstające przez lata muzeum prezentuje obecnie zabudowę dawnej wsi kaszubskiej i kociewskiej od XVIII do połowy XX wieku. Na powierzchni 22 ha znajduje się około 40 obiektów, w tym 8 zagród , dworki, chaty, wiejska szkoła z izbą lekcyjną, kościół i kuźnia. Walory muzeum podnosi malownicze położenie nad jeziorem Gołuń i różnorodna roślinność: las, zieleń parkowa, ogródki kwiatowe i warzywne.

Po zwiedzeniu Parku Etnograficznego i po zjedzeniu obiadu pojechaliśmy do KOŚCIERZYNY - ostatniego punktu zwiedzania w pierwszym dniu wycieczki. Miasto otoczone jest przez jeziora - Gałęźne, Kapliczne, Wierzysko, niedaleko leżą także jeziora Garczyn, Sudomie i Osuszyno. Kościerzyna leży w południowej części Pojezierza Kaszubskiego na Kaszubach, jest popularnym centrum turystycznym. Zwiedzaliśmy tutaj:

• Muzeum Kolejnictwa - jedyne w Polsce północnej muzeum kolejnictwa. Skansen „Parowozownia Kościerzyna „ jest placówką muzealną prowadzoną przez zakład Taboru w Gdyni. Wszystkie budynki skansenu są świetnie zachowane i pochodzą z 1919 r.. Obecnie muzeum posiada 81 egzemplarzy starych lokomotyw, wagonów i przelotową halę. Uosobieniem legendy w zbiorach jest parowóz Pu29-03, ostatni z istniejących z roku 1931. Z roku 1919 pochodzi także jedyny zachowany Tw1-90, parowóz pamiętający czasy, gdy Kościerzyna nie miała kolejowej magistrali.
• Kościół Świętej Trójcy - jest to okazała budowla trzynawowa, murowana z cegły, na kamiennej podmurówce, z wieżą nakrytą barokowym hełmem. Większość wyposażenia świątyni pochodzi głównie z pierwszej połowie XVIII w. Najstarszym zabytkiem jest późnogotycki obraz „Ukrzyżowanie”, pochodzący z początku XVI w. Okazały ołtarz główny, pochodzący z pierwszej połowy XVII w. stylowo należy do okresu przejściowego z renesansu w barok. W nastawie ołtarza widnieje płaskorzeźba - scena koronacji Najświętszej Marii Panny. Dalsze wyposażenie świątyni to. rokokowa chrzcielnica , barokowa ambona oraz obraz Matki Bożej z dzieciątkiem na ręku. Interesujący jest również srebrny obraz „Pielgrzymi” ważący 100 kg, będący wg tradycji darem Józefa Wybickiego. Obraz corocznie jest noszony przez pielgrzymów na Kalwarię Wejherowska. Od 1998 r świątynia stanowi sanktuarium Matki Boskiej Kościerski - Królowej Rodzin.
• Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej - Kościerzyna to jedyne miejsce w Europie, gdzie w jednej parafii znajdują się dwa sanktuaria maryjne, są to Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej oraz Sanktuarium Matki Bożej Kościerskiej Królowej Rodzin i jest to wyjątkowy przypadek w dziejach kościoła. Neoromańska kaplica Niepokalanie Poczętej Matki Boskiej Anielskiej została wybudowana w 1871 r. Współczesny wystrój kaplicy pochodzi z końca lat 70 i jest dziełem gdańskich artystów. Utworzone w 2002 r. Sanktuarium Matki Boskiej Bolesnej z XIV-wieczną Pietą gromadzi wiernych z całych Kaszub. Cudowna figura Piety przedstawia siedzącą na tronie zbolałą Maryję, trzymającą martwe ciało swego Syna.

Pierwszy dzień zakończyliśmy noclegiem w Powiatowym Centrum Młodzieży im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Garczynie k. Kościerzyny.

6 maja o godzinie 8:00 wyruszyliśmy w dalszą drogę do SZYMBARKU, gdzie zwiedzaliśmy:

• Dom Do Góry Nogami - symbol obalenia komunizmu! Pomysłodawcą budowy tego niezwykłego domu jest przedsiębiorca Daniel Czapiewski. Dom Do Góry Nogami to drewniany dom naturalnych rozmiarów, ale postawiony na dachu. Jedną stroną wbito go na metr w ziemię, z daleka wygląda jak przewrócona makieta. Na same fundamenty zużyto ok. 200 metrów sześciennych betonu, budynek został wzmocniony stalową konstrukcją, jego wykonanie trwało 4 razy dłużej i kosztowało kilka razy więcej niż budowa zwyczajnego, drewnianego domu tej wielkości.
• Najdłuższą Deskę Świata 36,83 m - nazwaną Stołem Noblisty - na pamiątkę Pokojowej Nagrody Nobla dla Lecha Wałęsy. Mówią o niej, że jest dziewiątym skarbem Kaszub. Nie ma wątpliwości, że to najdłuższy stół świata, wykonany z jednego kawałka drewna. Zasiada przy nim jednorazowo ponad 200 osób, ma 7 kubików drewna i waży 6 ton.
• Dom Sybiraka - oryginalną zagrodę z Syberii, która przypomina o tragedii, jaką przeżyli polscy zesłańcy. Syberyjska chata to dar mieszkańców miejscowości Zapleskino, położonej 360 km na wschód od Irkucka.
• Bunkier Gryfa Pomorskiego - jest to rekonstrukcja bunkra tajnej organizacji wojskowej. Wąskimi korytarzami przedostajemy się do sali dydaktycznej, w której po zgaszeniu świateł usłyszeliśmy i poczuliśmy odgłosy wojny. Dwuminutowy podziemny seans zrobił na nas niesamowite wrażenie.

Następny przystanek to CHMIELNO, leży ono na Pojezierzu Kaszubskim nad jeziorami Białym i Kłodno  zwiedzamy tutaj: Muzeum Ceramiki Kaszubskiej Neclów. Muzeum zaczęło powstawać na początku 1993 r., kiedy wśród działaczy Zrzeszenia Kaszubsko - Pomorskiego zrodził się pomysł utworzenia w warsztacie muzeum ceramiki. Jest to nietypowe muzeum, można w nim, zarówno obejrzeć pracę garncarza na kole garncarskim, jak i samemu spróbować sztuki lepienia garnków, możemy tu również zapoznać się z bogatą historią rodziny Neclów, którzy już od 100 lat tworzą w Chmielnie.

Jedziemy dalej i docieramy do SIANOWA - kaszubskiej wsi letniskowej w woj. Pomorskim, w powiecie kartuskim na terenie Kaszubskiego Parku Krajobrazowego nad jeziorem Sianowskim do Sanktuarium MB Kaszubskiej.
Sanktuarium Matki Boskiej Królowej Kaszub zostało zbudowane w 1816 r. na miejscu starszego kościoła strawionego przez pożar. Budynek kościoła jest konstrukcji szkieletowej, nakryty dwuspadowym dachem, z drewnianą dzwonnicą z zegarem. Wewnątrz świątyni znajdują się trzy XVIII wieczne ołtarze, a w głównym umieszczona jest wykonana z drewna lipowego, gotycka figurka Maryi z Dzieciątkiem, która jest głównym obiektem kultu od ponad 600 lat . Legenda mówi, że znaleziono ją otoczoną niebiańskim blaskiem w krzaku paproci. Zaniesiono ją do kaplicy krzyżackiej w Mirachowie, jednak trzykrotnie wracała w cudowny sposób do Sianowa  gdzie odczytano to za znak Boży i zbudowano jej świątynię. W roku 1966 na mocy dekretu papieża Pawła VI figurka została udekorowana papieskimi koronami przez ówczesnego biskupa chełmińskiego.

Opuszczamy Sianowo i udajemy się do KARTUZ, które leży nad czterema jeziorami zwanymi Kartuskimi są to: Karczemne, Klasztorne Duże, Klasztorne Małe i Mielenko. W Kartuzach zwiedzamy: Kolegiatę pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny - kościół klasztorny kartuzów został wybudowany w latach 1383-1405, ma oryginalny dach w kształcie trumny i hełm wieży barokowy z 1731-1733 r. We wnętrzu cenne wyposażenie XV-XVIII wieku  gotycki ołtarz z 1444, bogate barokowe stalle z 1641 i 1677 i ściany prezbiterium obite kurdybanem z 1683 r.

Następnie zwiedzamy Muzeum Hymnu Narodowego - miejsce urodzin Józefa Wybickiego w BĘDOMINIE i jadąc dalej do SKARYSZEWA oglądamy dawny Pałac Janitów.
Tak docieramy w strugach deszczu do STAROGARDU GDAŃSKIEGO, które leży nad rzeką Wierzycą na Pojezierzu Starogardzkim, jest stolicą i centrum nadwiślańsko-pomorskiego regionu Kociewie, a także jednym z najstarszych miast na Pomorzu. Tutaj zwiedzamy gotycki Kościół Parafialny Św. Mateusza - ceglany wznoszony w pierwszej połowie XIV wieku, korpus to XV w. remontowany po 1461, 1484 i 1689, regotyzowany (kierunek w architekturze XIX w, polegał on na rekonstruowaniu średniowiecznych budowli wg wyobrażenia ówczesnych ludzi o formie gotyckiej) 1897-1902. Wyposażenia kościoła barokowe i rokokowe z XVII i XVIII wieku.

To już koniec naszej wędrówki drugiego dnia, udajemy się na nocleg do PELPLINA do schroniska PTTK, a rano po śniadaniu zwiedzamy:

• Bazylikę Katedralną - jest to wiodący zabytek Pelplina z przełomu XIII-XIV wieku, zaliczany do najpiękniejszych dzieł gotyckich w Polsce. Kryje w sobie przepiękny ołtarz Główny, największy w tej części Europy, barokowe ołtarze boczne oraz średniowieczny zestaw rzeźb dębowych. W ołtarzu Głównym znajduje się relikwiarz zawierający relikwie opatrzone napisami m.in. św. Piotra, Maurycego, Jerzego, Barbary, Błażeja, 40 męczenników, 11 tysięcy towarzyszek św. Urszuli. Czaszki obszyte ozdobnymi pokrowcami przez Cystersa z Gdańska Oliwy Jana Flemminga (XVII w.). Obecnie relikwiarz ten jest otwierany raz w roku w Uroczystość Wszystkich Świętych (1 listopada).
• Muzeum Diecezjalne im. Bpa Stanisława Wojciecha Okoniowskiego - powstało w 1928 Placówka dysponuje bogatymi zbiorami sztuki gotyckiej z obszaru diecezji chełmińskiej ( m.in. z toruńskich kościołów: poliptyk z kościoła NMP, późnogotyckie obrazy Zdjęcie z Krzyża i Biczowanie z kościoła św. Jana). Znajduje się tu jedyny w kraju egzemplarz Biblii Guttenberga oraz zbiory szat, naczyń i relikwiarzy liturgicznych.

Następnie pojechaliśmy do TCZEWA, by zwiedzić Muzeum Wisły, które jest unikatową, jedyną tego typu placówką w kraju, zaś czwartą na świecie. W budynku, w którym muzeum znajduje się obecnie, w trakcie II wojny światowej znajdował się obóz przejściowy. Później powstała tam Pomorska Fabryka Gazomierzy, a następnie Muzeum Wisły, założone przez Romana Klima. Prace organizacyjne nad utworzeniem tej placówki rozpoczęto w 1980 r. a uroczyste otwarcie miało miejsce w roku 1984. Pierwsza wystawa muzeum nosiła tytuł Dzieje żeglugi Wiślanej i obecnie, razem z wystawami: Łodzie ludowe dorzecza Wisły oraz Dzieje kajakarstwa polskiego, jest wystawą stałą.

Końcowym akcentem naszej wycieczki to zwiedzanie Gotyckiego Zamku Krzyżackiego w GNIEWIE. Zamek to najpotężniejsza twierdza Zakonu Krzyżackiego na lewym brzegu Wisły, zbudowana na przełomie XIII i XIV wieku była domem komturów krzyżackich, a w czasach polskich siedzibą starostów. W wieku XIX, zamek wielokrotnie przebudowywany ( spichlerz, więzienie), ostatecznie spłonął w Wielkim pożarze w 1921 r. obecnie jest prężnie operująca placówką o charakterze komercyjno - historyczno - rozrywkowym - funkcjonuje tutaj Oddział Muzeum Archeologicznego w Gdańsku z ciekawą ekspozycją („Z dziejów Gniewa”, „Bitwa pod Grunwaldem”, „Z dziejów kowalstwa artystycznego”) lokalne Bractwo Rycerskie, pracownia kowalska. Na zamku bardzo często organizowane są spektakle i inscenizacje historyczne oraz turnieje rycerskie. Dużą atrakcją jest sierpniowy Międzynarodowy Turniej o Miecz Sobieskiego, na który zjeżdżają się rycerze ze wszystkich stron świata.

Kończy się 3 dniowa przygoda z Pomorzem, wracamy do Włocławka zadowoleni, pełni wrażeń i wiedzy. Do zobaczenia na następnej wycieczce.

Zapraszamy do obejrzenia galerii zdjęć z wycieczki.